Aşıkedebiyatının en uzun nazım şeklidir. Dörtlük sınırlaması yoktur. Destanlarda konu olarak toplumu ilgilendiren, toplumda heyecan yaratan kahramanlık, savaş, isyan, deprem, yangın, parasızlık, dalkavukluk gibi konular işlenir. Hecenin 8’li ya da 11 ’li kalıbıyla söylenen destanlar şekil olarak koşmaya benzer. Anonim halk şiiri - Aşık tarzı halk şiiri - Dini tasavvufi halk şiiri - Türkü, mani, destan, koşma gibi nazım şekilleri değerlendirilmiştir. 2Nisan 2020. 2. Üniversite Rehberi ekibi olarak sizler için YKS – TYT gibi sınavlara özel Halk Edebiyatı Test Çöz başlığı altında sorular hazırladık. Testte toplam 14 Adet Halk Edebiyatı sorusu bulunmakta. Sınava başlamadan önce mutlaka süre tutmayı unutmayınız. Haydi Sınava Başla! – olarak Kendisininveya başkalarının şiirlerini saz eşliğinde çalıp okuyan ya da halk hikâyeleri anlatan ve âşık adı verilen saz şairlerinin oluşturduğu edebiyat. Ayaklı koşma: Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, Ankara 1986, s. 22, 44, 90, 7 Koşma, Türkü, mani, destan, semai gibi nazım şekilleri kullanışmıştır. Özellikle anonim halk şiiriyle âşık tarzı halk şiiri, genel olarak okuma yazma bilmeyen, ekonomik durumu çok iyi olmayan, hayatın zorluklarıyla mücadele etmek zorunda kalan, edebiyat estetiğinden çok; ince bir sezgi, duyuş, algılama Fast Money. Error 522 Ray ID 73851c813be4929c • 2022-08-10 015619 UTC FrankfurtCloudflare Working Error What happened? The initial connection between Cloudflare's network and the origin web server timed out. As a result, the web page can not be displayed. What can I do? If you're a visitor of this website Please try again in a few minutes. If you're the owner of this website Contact your hosting provider letting them know your web server is not completing requests. An Error 522 means that the request was able to connect to your web server, but that the request didn't finish. The most likely cause is that something on your server is hogging resources. Additional troubleshooting information here. Cloudflare Ray ID 73851c813be4929c • Your IP • Performance & security by Cloudflare Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinden sonra aşık adı verilen saz şairlerinin İslamiyet’in kabulünden önceki şiir geleneğinin bir devamı şeklinde oluşturdukları yeni şiir anlayışına “Aşık Tarzı Halk Şiiri” denir. İslamiyet öncesi “Ozan, kam, baksı, şaman” adıyla anılan şairler, bu edebiyat geleneğinde “Aşık” adını Tarzı Halk ŞiiriBu edebiyat geleneği, tam manasıyla şekillenmeye başlamıştır. Adına “Aşık” denilen saz şairleri Anadolu’da köy ve kasabaları gezerek sanatlarını icra yetişmesi usta-çırak ilişkisi şeklinde olmuştur ki bu gelenekte aşıklığa belli bir aşamadan geçtikten sonra ulaşıldığına inanılır. Bu inanışa göre âşık, şairlik gücünü rüyasında gördüğü pirin sunduğu aşk badesini içip sevgilinin hayalini görerek usta aşığın yanına giden çırak, yıllarca ustasından bu sanatın inceliklerini öğrenir. Ustasının da onayını aldıktan sonra elinde sazla dolaşarak sanatını halka gösterir. Bu gelenek günümüzde özellikle Kars yöresinde devam etmektedir. Özellikle son dönemde Aşık Mahsuni Şerif, Neşet Ertaş, Murat Çobanoğlu gibi aşıklar bu geleneği Türkiye’ye tanıtan sanatçılar tarzı halk edebiyatının özellikleri şu şekildedirAşık Tarzı Halk Şiiri Özellikleri1. Aşıklık geleneği İslamiyet öncesi Türk edebiyatına Aşıklar şiirlerini “Cönk” adını verdikleri defterlerde Aşık tarzı halk şiirinde dinin etkisi Aşık tarzı halk şiirlerinden içten bir anlatım vardır. Şiirlerin dili son derece Daha çok hecenin 8’li ve 11’li kalıpları aşık tarzı halk şiirinde Nazım birimi Halkın yaşam biçiminin izleri aşık tarzı halk şiirlerinde Divan edebiyatı soyut konular değil somut konular Aşık tarzı halk şiirlerinde şairlerin mahlası yer Benzetme sanatının şiirlerde kullanıldığı Tarzı Halk Şiiri SanatçılarıKayıkçı Kul Mustafa, Aşık Ömer, Kuloğlu, Ruhsati, Seyrani, Baburtlu Zihni, Dertli, Aşık Veysel, Ercişli Emrah, Gevheri…Aşık Tarzı Halk Şiiri Nazım TürleriAşık tarzı halk edebiyatında kullanılan nazım biçimleri şunlardır1 KoşmaAşık tarzı halk edebiyatının en yaygın ve sevilen 3-5 dörtlük arasında ve hecenin 11’li kalıbıyla şeması xaxa, bbba,ccca… ya da abab,cccb,dddb… göre “Güzelleme, koçaklama, taşlama ve ağıt” olmak üzere dört başlıkta olarak Divan Edebiyatı’ndaki “Gazel” türüne SemaiKoşmadan sonra bu gelenek içindeki en yaygın kendilerine has bir ezgisi ölçüsünün 8’li kalıbıyla VarsağıKafiye şeması ve dörtlük sayısı bakımından koşmaya ölçüsünün 8’li kalıbıyla yiğitçe bir söyleyiş özelliği coşku katmak amacıyla “Hey, hey bre, be hey” gibi ünlemler DestanToplum hafızasında yer tutan “kahramanlık, savaş, göç, afet” gibi konuları şeması koşmaya birimi dörtlüktür ve yüzlerce dörtlükten 11’li kalıbıyla Tarzı Halk Şiiri PDF + VideoAşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Aşık Tarzı Halk Edebiyatı PDF Çalışma Kağıdı” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla ÇEKEBİLECEK YAZILAR ⇒ PDF / Slayt ⇒ Halk Şiiri ⇒ Koşma ⇒ Ders Konuları ⇒ TYT Türkçe ⇒ AYT Edebiyat Etiket Aşık Tarzı Halk Şiiri Aşık Edebiyatı Nazım Şekilleri Koşma Koşmanın Özellikleri Nelerdir? Saz eşliğinde söylenen lirik şiirlerdir. Dörtlük sayısı genelde 3 ile 5 arasında değişir. Türk halk edebiyatının en çok sevilen, en çok kullanılan nazım şeklidir, dörtlüklerle söylenir. Koşmalarda genellikle 11 ’li hece ölçüsü ve 4+4+3=11 ya da 6+5=11 duraklı genelde yarım kafiye kullanılır. Uyak düzeni; ilk dörtlük aaab, abab, aaba veya abcb […]... Aşık Edebiyatı Nazım Biçimleri Aşık Edebiyatı Nazım BiçimleriÂşık Edebiyatı Nazım Şekilleri Nelerdira Güzelleme b Ağıt c Taşlamad Koçaklama2. SEMAİ NAZIM BİÇİMİ3. VARSAĞI NAZIM BİÇİMİ4. DESTAN NAZIM BİÇİMİ16. yüzyıldan itibaren Anadolu’da âşık denen kişilerce ortaya konan, kendine özgü biçim ve içeriği olan halk edebiyatı koludur. Türk edebiyatını bir bütün olarak düşünürsek Âşık edebiyatı, İslamiyet’ten önceki sözlü edebiyatın devamı sayılabilir. Önceleri tasavvuf şairleri için kullanılan âşık sözcüğü zamanla din dışı konularda şiirler yazan şairler için de kullanılmaya başlanmıştır. Böylece İslamiyet’ten önce “ozan, baksı, kam, şaman” diye anılan şairler, İslamiyet’ten sonra âşık adını almıştır. Türk halk edebiyatında âşıklığa belli aşamalardan sonra ulaşıldığına inanılır. Bu inanışa göre âşık, şairlik gücünü rüyasında gördüğü pirin sunduğu aşk badesini içip sevgilinin hayalini görerek kazanır. Âşığa rüyada sunulan tasın içindeki içeceğe “aşk dolusu, pirlik, erlik, aşk badesi” gibi isimler verilmiştir. Âşıklar yeteneklerini atışmalarda gösterirler. Atışma sırasında iki âşık karşı karşıya gelir, orada bulunanlardan birinin ayak uyak, anahtar kelime vermesiyle atışma başlar. Âşıklardan birinin bu ayağa uygun dörtlük söyleyemediği anda âşık yenilir. Atışma sona erer. 17. yüzyılda divan edebiyatı belli bir olgunluk düzeyine ulaşmış ve geniş halk kesimlerine hitap eder hale gelmiştir. Bu dönemden itibaren halk edebiyatı biçim ve içerik bakımından divan edebiyatından etkilenmeye başlamış, kimi âşıklar hecenin yanında aruz ölçüsünü kullanmaya başlamışlardır. “Aşık Ömer, Katibi, Gevheri, Aşık Dertli, Bayburtlu Zihni” şiirlerinde hem heceyi hem de aruzu kullanmıştır. Böylece halk edebiyatında aruzla yazılan “divan, selis, kalenderi, semai, satranç, vezn-i aher” gibi nazım şekilleri kullanılmıştır. Âşık Edebiyatı Nazım Şekilleri Nelerdir 1. KOŞMA NAZIM BİÇİMİ Halk edebiyatının en sevilen ve yaygın türüdür. Koşma “yakıştırmak, isnat etmek” demektir. Genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır, nazım birimi dörtlük, birim sayısı 3-5 arasındadır. Koşmaların uyak düzeni xaxa, bbba,ccca… ya da abab,cccb,dddb… şeklindedir. Koşma divan edebiyatındaki gazele benzetilir. Bunun nedeni her iki nazım şeklinin de “aşk, sevgi, güzellik, doğa güzelliği” gibi konuları işlemesidir. Hece ölçüsünün on birli kalıbıyla, 6+5 ya da 4+4+3 duraklı olarak söylenir. Halk edebiyatı nazım biçimlerinin en yaygını ve en sevilenidir. Dörtlük sayısı üç ile altı arasında değişir. Son dörtlükte ozanın adımahlası geçer. Uyakların sıralanışı ilk dörtlük dışında, bütün dörtlüklerde aynıdır. Koşmanın uyak kafiye düzeni aaab/ cccb; abab/ cccb; abcb/ dddb biçimindedir. Koşma türleri, konu yönünden dört bölüme ayrılır a Güzelleme Sevgilinin, bir doğa görüntüsünün, kısacası se­vilen herhangi bir şeyin at, ördek… Övüldüğü lirik şiirlerdir. b Ağıt Bir kişimin ölümünden duyulan acıyı anlatan şirlere denir. Koşma biçimiyle de türkü biçimiyile de söylenir. Bu türe Divan şiirinde mersiye, İslamiyet öncesi Türk şiirinde sagu denir. c Taşlama Kişilerin, toplumsal olayların, bazı durumların olumsuz, kötü yanlarını yeren, eleştiren şiirlere denir. Bu türe Divan edebiyatında “hiciv”, Batı ede­biyatında “satir”, çağdaş edebiyatta da “yergi” denir. d Koçaklama Kahramanlık, savaş, vuruşma üzerine söylenen epik şiirlerdir. Aşık edebiyatında Köroğlu ve Dadaloğlu bu türün en başarılı sanatçılarıdır. 2. SEMAİ NAZIM BİÇİMİ Koşmadan sonra en çok ilgi gören nazım şeklidir. Özel bir ezgiyle söylenir. Semai her bakımdan koşmaya benzer. Aralarındaki temel fark semainin sekizli, koşmanın on birli hece ölçüsüyle yazılmasıdır. Semailerde ayrıca az sözle çok şey anlatmak esastır. Bu yüzden bu nazım şeklini yazmak kolay gözükse de aslında zordur. 3. VARSAĞI NAZIM BİÇİMİ Kafiye düzeni koşmaya benzer. Nazım birimi dörtlük, nazım birimi sayısı 3-5 arasındadır. Genellikle hecenin 8’li kalıbıyla söylenir. Bu yönüyle semaiye benzer, aralarındaki temel fark ezgileridir. Varsağıda yiğitçe bir söyleyiş göze çarpar. Şiire kahramanlık, yiğitlik, mertlik havası vermek için “aman hey, be hey, hey gidi!” gibi ünlemler kullanılır. Varsağı adını Doğu Anadolu’da yaşayan Varsak Türkmenlerinden almıştır. 4. DESTAN NAZIM BİÇİMİ Âşık edebiyatı nazım şekillerindendir. Nazım birimi dörtlüktür, birim sayısı birkaç ya da yüzlerce dörtlükten oluşabilir. Destanların kafiye örgüsü koşma gibidir, hecenin on birli kalıbıyla yazılır. Destanlar, toplumun hafızasına kazınmış olayları “kahramanlık, savaş, göç, doğal felaketler…” işler. Âşık edebiyatında çok farklı konularda da esnaf destanı, yaş destanı, hayvan destanları, bekçi destanı destanlar yazılmıştır. Genel Aşık Tarzı Halk Şiirleri ve Biçimler Aşık Tarzı Türk HaLk Şiiri - aşık tarzı halk şiiri AŞIK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ 1- Koşma 2- Destan 3- Semai 4- Varsağı KOŞMA Halk edebiyatı nazım biçimleri içinde en çok sevilen ve kullanılan koşmadır. Hece ölçüsünün 6+5=11 ya da 4+4+3=11 duraklı kalıbıyla yazılır. Dört dizeli bentlerden oluşur. Dörtlük sayısı en az üçtür. Uyak düzeni birinci dörtlüğün dışında bütün dörtlüklerde aynıdır. Uyak düzeni genellikle şöyle olur baba - ccca - ddda ... İlk dörtlüğün uyak düzeni xaxa ya da bbba biçiminde olabilir. Şair koşmanın son dörtlüğünde mahlasını söyler. Hece ölçüsünün 7'li ve 8'li kalıplarıyla yazılmış koşmalar da vardır. Koşmalar ezgiyle okunuşlarına göre çişitli adlar alır. Acem koşması, Kerem, Kesik kerem, Gevheri gibi... Koşmalar genellikle lirik konularda yazılır. Aşk duyguları, üzüntüleri, acıları, sevgiliye kavuşma isteği, ayrılıktan yakınma, doğayla ilgili türlü duygu ve düşünceler hep koşma ile anlatılmıştır. DESTAN 4 dizeli bentlerden oluşur. Başka bir deyişle bentleri dörtlüktür. Halk şiirinde en uzum nazım biçimi destandır. Genellikle hece ölçüsünün 11'li kalıbıyla yazılır. 8'li kalıpla yazılan destanlar da vardır. Uyak düzeni şöyledir baba - ccca - ddda... İlk dörtlüğün uyak düzeni xaxa biçinde de olabilir. Destanın son dörtlüğünde şair mahlasını söyler. Destanlar ezberlenmesi ve kolay hatırlanması düşüncesiyle genellikle zincirleme olarak yazılır. SEMAİ Halk şiirinde hece ölçüsüyle ve aruz ölçüsüyle yazılan iki türlü semai vardır. Hece ölçüsüyle yazılan semailer koşma tipine benzer. Uyak düzeni aynıdır. Yalnız aralarındaki ayrım dizelerinin hece sayısı bakımındandır. Semailer hece ölçüsünün 8'li kalıbıyla yazılır. Dörtlük sayısı 3 ila 5 arasında değişir. Semailerde daha çok sevgi, doğa, güzellik gibi konular işlenir. Koşmaya göre, daha canlı ve kıvrak bir üslubu vardır. Semailerin de kendine özgü bir ezgisi vardır ve bu ezgiyle okunur. VARSAĞI Güney Anadolu bölgesinde yaşayan Varsak Türklerinin özel bir ezgiyle söyledikleri türkülerden gelişmiş bir biçimdir. Semaiye benzer. Uyak düzeni aynıdır. Dörtlük sayısı genellikle 3 ila 5 arasında değişir. Hece ölçüsünün 8'li kalıbıyla yazılır. 11 heceli varsağılar da vardır. Semaiden daha değişik bir ezgiyle okunur. Varsağılar, yiğitçe, mertçe bir üslupla söylenir. Bu da varsağı içinde "behey", "bre", "hey" ... gibi ünlemlerle sağlanır. Halk edebiyatında en çok varsağı söylemiş şair Karacaoğlan'dır. AŞIK EDEBİYATI NAZIM TÜRLERİ 1- Güzelleme 2- Taşlama 3- Koçaklama 4- Ağıt GÜZELLEMEÇ Doğa güzelliklerini anlatmak ya da kadın, at gibi sevilen varlıkları övmek için yazılan şiirlerdir. TAŞLAMA Bir kimseyi yermek ya da toplumun bozuk yönlerini eleştirmek amacıyla yazılan şiirlerdir. KOÇAKLAMA Coşkun ve yiğitçe bir üslupla savaş ve döğüşleri anlatan şiirlerdir. Halk şiirinde en güzel koçaklamalar Köroğlu'nundur. AĞIT Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan acıları anlatmak amacıyla söylenen şiirlerdir.

aşık tarzı halk şiiri koşma