Buçerçevede ruh sağlığı, özel eğitim, jimnastik, animasyon, drama, müzik, resim, kukla ve oyuncak yapımı, oyun ve oyun materyalleri gibi dersler temel dersler olarak seçilmişlerdir. Ayrıca, program dersleri; zorunlu alan dersleri yanında bilgisayar ve yabancı dil bilgisi dersleri ile de desteklenmektedir. KelebekŞeklinde Rakamlı Ahşap Puzzle. 59,90 TL. Araba Şeklinde Zeka Geliştirici Oyuncak. 44,90 TL. 24 Ay ve Üstü Bebeklere Zeka Geliştirici Oyuncak. 79,90 TL. Hanoi Kulesi 3 Yaş Zeka Geliştirici Oyuncak. 59,90 TL. Çekiçle Vurma Oyunu 3 Yaş ve Üzeri Oyuncak. Eğitici Oyuncak Çeşitleri ve Örnekleri Tutumluanne.com’da. Çocukların zeka gelişimi hamilelik döneminden itibaren başlıyor. Bebek dünyaya geldikten sonra bebek beslenmesi oldukça önemliyken bebeğin zeka gelişimi, motor becerilerinin gelişmesi için eğitici oyuncak çeşitleri için ebeveynler araştırmaya giriyor Çocuk Gelişim Rehberi ile 0-6 yaş aralığındaki her yaşa özel sosyal gelişim, analitik düşünme, el-göz koordinasyonu, duyuların gelişimi, yaratıcılık, motor gelişim, fiziksel gelişim alanında bebek ve çocukların gelişimine katkı sağlar. Her yaşa özel bu gelişimleri destekleyen oyuncak seçenekleri sunmaktadır. Kaliteli zaman, çocuğun birliktelik ve keyif hissini içerisinde barındıran, karşılıklı etkileşim ve aktivitelerde buluşma şeklinde tanımlanmaktadır. Anne ve babalar, çocuklarının gelişimi için onların dünyasına dahil olmalıdırlar. Bunun da en temel yolu birlikte oyun oynamaktır. Çocuğunuz ile birebir geçireceğiniz Fast Money. Okul Öncesi Dönemde Kaba Motor Gelişimi Yaşamın ikinci yılından, yedinci yılına kadar olan dönem temel hareketler -kaba motor gelişimi- dönemidir. Bu dönemde çocuk; koşma, atlama, sıçrama, yakalama, sekme, fırlatma, topa ayağı ile vurma gibi beceriler kazanır. Çocuk hareket yeteneğini fark edip keşfettiğinde, bu konuda daha fazla çaba sarf edip, hareketlerini daha kontrollü ve uyumlu yapacaktır. Çocuk için hareket edip keşfetmek dünyayı tanıma, bilgi edinme ve anlama becerilerinin temelidir. Çocuk hareket becerisi ile kendini ve dünyayı tanımanın yanında koordinasyon becerisi kazanıp, özgüvenini geliştirir. Hareket etmek okul öncesi dönemde en iyi iletişim yoludur. Çocuklarımızın motor gelişimini desteklemek için yapılabilecek öneriler; Kaba motor becerisini geliştirmek için çocuğunuza ona uygun vurmalı bir müzik aleti çalmasına için motor işlevlerinin gelişmesi için çok miktarda fiziksel egzersiz yapmak tırmanma kaba motor becerisi geliştirir Alışveriş merkezlerindeki tırmanma alanları da dahilBir topu yakalamak, çapalama yapmak, halı silmek, balon atma oyunuYerlere engeller koyarak üzerinden zıplama oyunlar vb. yine motor gelişimini destekler. OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE İNCE MOTOR GELİŞİMİ İnce motor becerisi, el ve parmak kaslarımızda bulunan küçük kasların çalışmasıyla gerçekleşen hareketlerimizi yönetir. Okul öncesi dönemde çocuklar, küçük kas motor gelişimini açısından ellerini ve parmaklarının daha koordineli kullanırlar. Küçük kas motor gelişimlerinde bu beceri beraberinde, öz bakım becerilerinin kazanımına da yardımcı olur. Örneğin; avucunun içinde hamur yuvarlayan çocuk, elleri kirlendiğinde sabunla elini yıkayabilir. 3-5 yaşları arasında kalem tutma becerisi edinirler. Yaptıkları çizimlerle birlikte uygun kalem tutma şekli gelişir ve çizimleri daha belirgin hal alır. 5 yaşına geldiklerinde yetişkin gibi kalem tutabilir, çizim ve yazma işlemi gerçekleştirebilirler. İnce motor becerilerimiz iyi çalışıyor ise beyin ve parmak kaslarımız arasında iletişim hızlı, koordineli ve doğru gerçekleşir. Yeterli el becerisinin geliştirilmesi için gerekli olan ince motor aktiviteleri; Parmak uçlarına ve avuç içine masaj yapmakParmaklara baskı yapmak, kuvvet uygulamakUzun çizgi çalışmasıSert hamurdan mercimek kadar alınıp çocuğunuzun parmaklarında sıra ile dairesel hareketler yapma. Silindir köpüğü masaya sürülerek şekil ve harf yazmaYaşa uygun olarak ekmek, sebze, meyve ve limon kesmekBezelye, barbunya, nohut, pirinç vb. yapıp yoğurmak, kek çırpmakLeğen çevresinde mandal çizmek yuvarlak ve pürüzsüz olmalı.Kâğıt, gazete, dergi vb. yırtmakMeyve-sebzeleri ayırıp dolaba katlamakElleri suda ya da havada oynatmakÖrgü örmek, dikiş dikmek, boncuk dizmekCam, masa, çerçeve vb. silmek. Kırlent silkelemek, çamaşır ilikleme, çıtçıt, fermuar açma-kapama. Perihan ŞensoyPsikolog Zeka geliştirici oyuncaklar nelerdir? Hangi yaşta hangi oyuncak tercih edilmelidir? Zeka geliştirici etkinlikler nelerdir?Çocuk dünyayı sembollerle algılamaya başlar. Zamanla dil ve zihnin gelişmesiyle birlikte nesneleri anlamlandırır. 10-12 yaşlarına geldiğinde mantıksal düşünce sayesinde olayları, nesneleri kendisi yorumlar. Yetişkin desteği ve uygun çevre koşullarıyla çocuğun davranışlarını en üst düzeyde gerçekleştirmesi gelişimini desteklemek amacıyla çocuğun zihninin açık olması ve dikkatini kontrol edebilmesini sağlayan faaliyetlere yer verilmelidir. Okul çağı çocuğu ise okumayı yazmayı geliştiren sözcük oyunlarına yer verilebilir. Yine çocuğun sıralama, sınıflama, gruplama, ilişki kurma gibi becerilerini geliştiren faaliyetler öğretilebilir. Bellek, algı, dikkat gibi becerilerini geliştiren faaliyet yaş özelliklerine göre Gelişimini Destekleyen EtkinliklerKısa-uzun kalemler, zayıf-şişman insanlar, geniş-dar yollar, büyük-küçük ağaçlar gibi zıt kavramlarla ilgili resimler kullanılarak bir oyun oynanabilir. Çocuklardan bu tür zıtlıkları bulmaları resimlik bir set kullanılarak resimler arasındaki farklılıkları bulmaları istenebilir. Örneğin, gülen, ağlayan şaşkın palyaço resimleri gibi. Üçlü gruplar halinde üzerinde basit şekiller olan kartlar kullanarak, çocuklardan farklı olan ayrıntıyı bulmaları aynı renkte olan blokları yan yana koyarak bir tren yapmaları istenebilir. Blokları renklerine uygun kutuların içine yerleştirmeleri değişik resimler çizerek hazırlanmış tombala kartlar çocuklara dağıtılır ve torbadan çekilen küçük resimlerle kartların üzerindeki resimleri eşleştirmeleri top atma oyunu oynanabilir. Bu oyun topları kendi rengine uygun sepete atma şeklinde olabileceği gibi bir ipin ucuna asılmış renkli plakları toplarla vurmaya çalışma şeklinde de içine geçen plastik kutular, karton kutular, büyükten küçüğe doğru sıralanabilen şişeler, kovalar kullanılarak sınıflandırmalar yapılabilir. Bu etkinliğe az sayıda nesne ile başlanır, daha sonra nesne sayısı artırılır ve nesneler arasındaki büyüklük farkları renkte bir zemin üzerine serilmiş oyuncakları arasından yetişkinin istediği bir nesneyi çocuğun ona vermesi sağlanabilir. Bu oyun daha fazla benzerlik gösteren ve daha küçük boyutlu nesnelerle, karışık renkli zemin üzerinde de oynanabilir. Örneğin, kağıt üzerine dağıtılmış düğmeler ve boncuklar nesneleri değişik açılardan görmeleri sağlanabilir. Örneğin, çocuğun bir masanın ayakta, yatar pozisyonda ya da ters çevrilmiş şekildeki değişik durumları izlemesi gibi. Bu etkinlik masanın veya başka bir eşyanın değişik durumlarının kartlara çizilip çocukların bu kartlara bakarak söylenilen kartı vermesi şeklinde masa üzerinde duran farklı nesnelere bakmaları söylenir. Çocuklar gözlerini kapadıktan sonra nesnelerden biri saklanır ve çocuklardan bulmaları EtkinliklerÇocuklara noktalı şekilde çizilmiş nesne resimleri verilir ve bu noktaların üzerinden çizerek şekli ortaya çıkarmaları grup çocukla birlikte bellek oyunu oynanabilir. Bu oyun için değişik nesnelerin resimleri çizilmiş kartlar çift olarak hazırlanır ve ters çevrilip karıştırılır. Çocuklar sırayla ikişer kart kaldırırlar. Birbirinin aynı olan kartlar bulunduğunda bu kartlar oyundan önce farklı sesler çıkaran nesnelerin sesleri tanıtılır ve hangi sesin hangi nesneye ait olduğu gösterilir. Daha sonra gözlerini kapatıp eğitimcinin bir nesneden çıkardığı sesi tanıması istenebilir. Bu oyun için çıngırak, oyuncak davul, oyuncak piyano, flüt, düdük, ağlayan bebek, ses çıkartan uçak vb. oyuncaklar gözleri kapatılıp odanın değişik yerlerinde sesler çıkarılır ve çocuktan eli ile işaret ederek sesin geldiği yönü bulması istenebilir. Aynı oyun odanın değişik yerlerinden iki farklı sesin aynı anda çıkarılması şeklinde de eşli olarak oynanabilecek başka bir oyunda “sesimi takip et ” çocuklar ikişerli gruplar halinde eşleşirler. Eşlerden biri gözlerini kapatır. Diğeri, hayvan sesi veya ambulans sireni gibi bir ses çıkararak gözü kapalı olan eşinin sesini takip etmesini kutu içine birçok nesne yerleştirilir ve çocuğa bir nesne ismi söyleyerek kutunun içinden bunları bulması istenir. Bu oyunda da kolaydan zora doğru bir sıra izlenebilir. Daha sonraki aşamada ise kutudaki nesneleri söylenilen sırada bulması istenir. Örneğin; kazak, tarak, bebek gözleri kapalıyken belirli bir yükseklikten bir plastik kutu içine bilyeler atılır ve çocuktan bilyelerin çıkardığı sesi dinleyerek toplam kaç bilye atıldığını bulması istenir. Önce bilyeler uzun aralıklarla daha sonra aralıklar kısaltılarak daha hızlı kutuya atılır. Yukarıdaki etkinlik su kenarında bir geziye gidildiğinde suya taşlar atılarak da Göre Zeka Geliştirici OyuncaklarÇocuğa uygun bir araç-gereç seçerken çocuğun nesneye ne kadar ilgi göstereceği ilk önce düşünülür. Ama anne – baba veya bir yetişkin çocuğun eline bir malzeme verdiğinde çocuğun gelişim basamağına veya olgunluk düzeyine bakması gerekir. Eğer bir bebeğe hareketli bir oyuncak verilirse bebek sadece onu görsel olarak takip eder onu başka şekilde kullanamaz. Onun için yaşa uygun malzeme veya araç-gereç verilmelidir. İyi araç- gereç seçerken çocuğun eğilimleri, istekliliği, dilini kullanabilme derecesine bakılmalıdır. Tabii malzemenin güvenliğine de dikkat edilmelidir. Bir de çocuğun gelişim düzeyine ve uygunluğuna bakılmalıdır. Okulöncesi dönemde zekasını geliştirici, dil ve motor gelişimine yardımcı olacak kendisini ifade etmesini sağlayan eğitici oyuncaklara yer verilebilir. Okul çağına geldiğinde okuma yeteneğini artırıcı kitaplara ve dergilere, planlama ve organize etme çalışmalarını geliştirici hobi çalışmalarına, çeşitli zeka geliştiren oyunlara satranç, dama, monopol, gibi yer yaşlara göre zeka geliştirici oyuncaklar nelerdir?0 – 3 Yaş Çocuklar İçinÇıngıraklarMüzik kutularıSes çıkartan tahta ve plastik oyuncaklarHareketli oyuncaklarBez oyuncaklarDiş kaşıma halkalarıBüyük renkli küplerBüyük tahta çivilerle geçmeli oyuncaklarBasit bloklarTakıp sökmek için plastik cıvata ve somunlarİtmeli-çekmeli ses çıkartan oyuncaklarÇocuk şiiri ve resimli hayvanlarBoş tahta ve mukavva kutularTahta, bez veya plastik hayvanlarKum havuzu ve kum oyuncaklarPlastik oyuncak tabak, çay takımlarıBüyük kamyon, uçak ve trenlerKüçük bebeklerOyuncak ve gerçek telefonlarMüzik aletler, zil, tef, davulBoncuklar ve ipSabunla balonlar yapmaİç içe geçen kutular az sayıda3 – 6 Yaş Çocuklar İçinİtmeli-çekmeli araçlarParmak boyasıBağlama oyuncaklarResimli lottolarDüğmeli-fermuarlı giysileri olan, giydirilecek bebeklerKavram geliştirici oyuncaklarBasit bilmeceler ve tahmin oyunlarıEl kuklalarıÖykü kitapları ve masallarİp bağlama ve çeşitli kâğıt işlerKolâj çalışması, artık kâğıt ve kumaş parçalarıKeskin olmayan makas ve kâğıtlarDominoYapboz oyuncaklarıBüyüteçKüçük ev hayvanlarıBasit resim, harf ve sayı oyunlarıKüçük bakım istemeyen bitkilerBirbirine geçen takmalı çıkarmalı oyuncaklarGeçmeli oyuncaklarBüyük bebek arabalarıBilgi kartlarıHalka atma ve top oyunlarıYaşlara göre zeka geliştirici oyuncaklar Zeka Gelişimini Olumsuz EtkiliyorAlberta Üniversitesi’nde devam bir araştırma, çocukların ekran başında geçirdikleri zamanın, çocuk gelişimi için gerçekten yararlı olup olmadığını ekranda Baby Einstein DVD’leri ya da Susam Sokağı gibi çocuk gelişimi açısından yararlı video içerikler izliyor olabilir. Ancak televizyon, tablet ya da akıllı telefon ekranları bilişsel gelişimini olumsuz Aktiviteler, Çocukların Bilişsel Yeteneklerini GeliştiriyorAlberta Üniversitesi’nde Beden Eğitimi ve Rekreasyon Doçenti Valeria Carson, araştırmalarda, fiziksel aktivitelerin çocukların gelişimi üzerinde daha fazla olumlu etki yaptığının görüldüğünü söylüyor. Dr. Carson, daha fazla fiziksel aktivitede bulunmanın, bilişsel zekayı olumlu etkilediğine dair bulgular olduğunu veya akıllı telefonlarla daha fazla zaman geçiren çocukların ise gelişimlerinin olumlu ya da olumsuz etkilediğine dair bir sonuç olmadığını Dr. Valeria Carson ile meslektaşı Dr. Sandra Wiebe, bir psikoloji profesörü adayı olarak, araştırma boyunca, elektronik cihazların çocukların gelişimi ve öğrenme becerileri üzerindeki etkilerini araştırdığını Ekranların Beyinde Yarattığı Değişiklikler İncelendiAlberta Üniversitesi’nde yapılan araştırmada, çocukların zihinsel aktivitelerinin ölçülebilmesi için çocuklara beyin aktivitelerini görüntüleyen elektronik cihazlar takıldı. Daha sonra, çocukların bilgisayar oyunu oynarken, beyinlerinde gerçekleşen değişimler gözlendi. Çocukların hafızaları ve odaklanma becerileri hakkında bilgi alınmaya ve Wiebe, televizyon, tablet ve akıllı telefonların çocuklar üzerindeki etkisinin daha belirgin hale getirilmesi için çalışmaların artırılmasını umuyor. Bu arada, araştırmacılar ebeveynlere elektronik cihazlar ile diğer aktiviteler arasında bir denge kurmalarını Carson, ebeveynlerin, çocuklar teknolojik cihazları kullanırken, onlarla iletişim kurmaya devam etmesinin, teknolojik cihazların zararlı etkisi azaltabileceğini Sedentary Behaviour Guidelines Kanada Yerleşik Hareket Kuralları çocukların erkan başında ne kadar zaman geçirmesini açıklıyor0-2 yaş Ekran başında olmamalı2-4 yaş Günde en fazla 1 saat4-11 yaş Günde en fazla 2 saat12-17 yaş Günde en fazla 2 saatAraştırma, çocukların bilgisayar, tablet ya da akıllı telefonlar ile günde 2 saatten daha uzun zaman geçirmesinin, bilişsel yetenekler, öğrenme becerileri ve hafıza üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğine dikkat ekran başında geçirilen süre ile okuma ve fiziksel aktivite ile geçirilen süreler için bir karşılaştırma yapmak için hala 50’den fazla katılımcı çocuk Gelişim – MEGEPÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilişsel Gelişim – MEGEP Oyun, çocuğun dünyayı keşfettiği, işbirliği yapmayı, kendisini ve çevresini öğrendiği, risk aldığı ve yaratıcılığını hayata geçirdiği aktivitelerin her biridir. Çocuk için oyunun önemi ve gerekliliği nerdeyse doğduğu andan itibaren başlar ve uzun yıllar boyunca devam eder. Farklı oyunlar çocuğun birçok farklı alanda gelişimine destek sağlar. Bilişsel, sosyal, fiziksel duygusal, analitik ve sözel gelişimine katkı sağlayan oyunlar aynı zamanda çocuğun kendisini ve yaşadığı dünyayı da tanımasını sağlar. Doğal ortamlarda, yaşamın doğal getirileriyle oyunu keşfetmek ve yaşamak en sağlıklısıdır. Ancak ne yazık ki günümüzde sürekli artan medya bombardımanı, sınırsız ve sürekli eğlence anlayışı ve elektronik cihazlara bağımlı yaşayan oyun ve oyuncak algısı bu elektronik cihazlarla sınırlı kalan bir anlayış söz konusu. Yapılan bilimsel araştırmalar, kendi klinik deneyimlerim ve altı yaşını doldurmak üzere olan oğlum üzerindeki gözlemlerimden yola çıkarak şunu belirtebilirim; Bir çocuk en önemli yaşam deneyimlerini serbest ve yaratıcı oyunlar aracılığıyla kazanır. Merakını, heyecanını, mutluluğu, hayal kırıklığını hatta pişmanlığı bile oyunlar sayesinde tanır. Eğer anne babalar evlerinde ve çocuklarını gönderdikleri okullarda çocukları motive eden, müdahalenin minimum seviyede olduğu hatta mümkünse hiç olmadığı oyunlar oynayabilecekleri ortamlar sağlayabiliyorlarsa çocuklarına en büyük iyiliği yapıyor demektir. Oyunun özellikle çocuğun yaşamının ilk birkaç yılında zeka gelişimine önemli katkı sağladığı birçok araştırmayla ispatlanmış durumda. Şimdi özellikle çocukların zeka gelişimini destekleyecek oyunları gözden geçirelim; 0-3 Ay Arası 1-Dokunma-okşama-gıdıklama oyunu Bu aylar içerisindeki en önemli iletişim biçimi ten teması. Bebeğinize sıkça sevgi sözcükleri kullanarak onu bol bol okşayın. Bebeğinizin gıdısına, koltuk altına, ayak altına, göbeğine, hafif temaslarda bulunun. Dokunduğunuz vücut bölgelerinin ismini telaffuz edin. 2-Pedal çevirme oyunu Bebeğinizin bacaklarını bisiklet çevirir gibi döndürün ve bu işlemi yaparken ona tekerlemeler söyleyin. 3-Mimik oyunu Bebekler doğduğu andan itibaren yüzünüzde oluşan neşe, hüzün, öfke, korku gibi ifadeleri anlayabilecek kapasitededir. Bu yüz ifadelerini takınıp ona yüz ifadenizi anlatın. Dil çıkarmayı deneyin. 3-6 Ay Arası 1-Koklama oyunu Bebeğinizin en gelişmiş duyusu doğumla gelen koklama duyusudur. Doğal ürünleri bebeğinize koklatarak onun bu duyularını geliştirebilirsiniz. Nane, fesleğen, limon gibi keskin kokuların zihin uyanıklığına yardımcı olduğu; gül, portakal, lavanta, sarı papatya gibi hafif kokuların bebeğinize rahatlık verdiği düşünülmektedir. 2- Üfleme oyunu Bebeğinizi kucaklayıp vücudunun bir bölümüne üfleyin. Bu esnada üflediğiniz bölüm ile ilgili ona bilgilendirmeler yapın. Bu senin kolun’ gibi cümleler buna örnek oluşturmaktadır. 3- Dokunma oyunu Bebeğinizin vücudu ile temas eden her şey onun için bir uyarıcı niteliğindedir. Farklı dokusu olan kumaşları ve değişik yüzleri olan materyalleri dokundurarak ona bunlar hakkında bilgi verebilirsiniz. 4- Benzerler oyunu Nesnelerin şekli ve boyutlarını öğretmeye dair bir oyun olup, bebeğinizle iletişiminize nesneleri de eklemeye başlamış olacaksınız. Elinize bir tane çay kaşığı alarak bebeğinizin önüne koyun ve ona bu bir kaşık’ deyin. Bebek bunu tutmaya çalışacaktır. Sonra ona çay kaşığını göstererek iki kaşığı karşılaştırıp karşılaştırmadığına bakın. Bebeğiniz çay kaşıklarına ulaşmaya çalışırken ona çay kaşığını gösterin ve ona deyin ki bunların hepsi aynı. 1, 2, 3, kaşık..’ Eğer çay kaşıklarından sıkılırsa yemek kaşıklarını çıkarın ve deyin ki Bu da farklı bir kaşık..’ Farklı nesnelerle bu oyunu tekrarlayın. 6-9 Ay Arası 1-Tutma oyunu Bebeğinizin baş ve işaret parmaklarını birleştirerek ona bu şekilde küçük nesneleri almayı öğretin ve bunu tekrarlaması için onu teşvik edin. 2- Kule oyunu Evinizdeki plastik kavanoz ya da küplerle kuleler yapın. Bebeğinizin bunu izlemesini ve bu esnada onun sabretmesini sağlayın. Yaptığınız kuleyi hafif bir dokunuşla devirin. Dizme ve devirme işlemlerini tekrarlayın ve bebeğiniz devirme işlemini başardığında onu alkışlayarak ödüllendirin. 9-12 Ay Arası 1-Vücut tanıma oyunu Bebeğinize vücut bölümlerini doğaçlama bir şarkı eşliğinde gösterebilirsiniz . Öğrenmesi hem daha eğlenceli ve keyifli bir hal almış olur. Bir bebek televizyonundan öğrendiğim şarkılar şu şekilde; Baş, omuzlar, dizler ve parmaklar 2 kere Ve gözler, kulaklar ve ağız ve de burun Baş, omuzlar dizler ve parmaklar… gibi bir şarkı eşliğinde çocuğunuza temel vücut bölümlerini oyun oynayarak öğretebilirsiniz. Bir yaşına kadar çocuğun genel gelişimi aylık bazda ve çok hızlı bir şekilde ilerler. Bu nedenle ilk bir yıllık süreçte ’çocuğunuzun gelişim özelliklerini farkında olarak ve onun hazır oluşunu da dikkate alarak’ kendi yaratıcılığınızı da kullanıp çok sayıda farklı oyunla zeka gelişimini destekleyebilirsiniz. 1-2 Yaş Arası 1 yaş dönemi çocukları için; plastik, ahşap, kumaş gibi farklı ebat ve malzemelerden yapılmış oyuncaklar tercih etmek onun gelişimi açısından son derece faydalı olacaktır. Renkli ve ses çıkaran oyuncaklar ilgilerini çekecektir. Uyaranların ve seslerin arttığı ve konuşmanın hızlandığı bu dönemde çocuğun kendi yaşıtları ile birlikte olmasını sağlamak da büyük önem taşır. Böylelikle sosyal hayatın bir parçası olmayı kendi yaşıtlarıyla oynadığı oyunlarla öğrenmeye başlayabilir. Aynı yaş döneminde olsalar bile, çocuklar arasında gelişim farklılıkları olması son derece doğaldır. Sadece gelişim farklılıkları değil aynı zamanda ilgi farklılıkları da söz konusu olabilir çocuklar arasında. Bunu da doğal karşılamak ve çocukları karşılaştırmamak gerekir. Bir arada bulunmaları, öğrenmiş oldukları farklı becerileri birbirlerine öğretmelerini sağlayacaktır. Nesneleri parmağınızla gösterin ve isimlerini söyleyin. Çevresinde bulunan objeleri bu yöntemle tanıtın. Az yazılı ve bol resimli hikaye kitaplarını birlikte inceleyin, okuyun. Boya kalemleri ve kağıtlarla vakit geçirmesini sağlayın. Özellikle bu dönemde yürümeye başlayan çocukların fiziksel aktivitelerini özgürce yapabilmeleri için onlara imkan sağlamak çok önemlidir. Çocukları koruma içgüdüsüyle, sürekli onları kısıtlamak çocuklarına yapacağınız en büyük kötülüklerden biridir. Onlara güvenli alanlar sağlamak ve sonrasında özgür bırakmak en güzelidir. 2-4 Yaş Arası Özellikle bu yaş aralığında tercih edeceğiniz oyuncaklar çocuğunuzda merak uyandırmalı, çevresini daha detaylı şekilde tanımasına yardımcı olmalıdır. Oyuncak, çocuğun özgürce oynamasını sağlayacak yapıda olmalıdır, karmaşık kuralları olan oyuncaklar çocukların hoşuna gitmez. Seçeceğiniz oyuncakların çocuğunuzda keşfetme isteği doğurmasında ve sosyal ilişkilerin gelişmesinde ona destek olması gerekir. Hayal Gücü Oyunları Çocuklar hayal ettikleri şeyleri yaratmaktan hoşlanırlar. Bu anlamda onlar için en heyecan verici oyuncak, basit ve doğal olanıdır. Kum, hamur, kil, boya kalemleri, parmak boyaları ile hayal güçlerini kullanabilir, yaratıcılıklarını geliştirebilirler. Basit müzik aletlerini tercih ederek değişik sesleri keşfetmelerini sağlayabilirsiniz. Bu oyuncak grubu ile çocuğunuzun sanatla tanışmasına aracılık etmiş olur ve çocuğunuzun yetenekleri konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz. Grup Oyunları 2-4 yaş grubu, çocuğunuzun diğer çocuklarla aktif olarak oynamaya başladıkları yaşlardır. Bu yaşlardaki çocuklar genellikle paylaşmayı sevmezler ancak yine de ebeveynleri ile ya da yaşıtlarıyla bir arada oynayabilecekleri oyuncaklar tercih edilebilir. Bir kaç kişiyle oynanan basit kurallı grup oyunları, kuklalar, el işleri bu iş için uygundur. Tahtadan Yapılmış Bloklar Tahta blokları üstünde koymak, onlarla büyük kuleler yapmak sonra da özgürce hepsini yıkmak…Bu yaştaki bir çocuğun en çok zevk alacağı oyunlardan biridir ve aynı zamanda zeka gelişmine de önemli ölçüde katkı sağlar. Hayal gücünü ve yaratıcılığını destekleyen bu tathta bloklarla çocuğunuzun dilediğince oynamasına izin verebilirsiniz. Mesleklere Dair Oyun Setleri Doktor, itfaiye, alışveriş, mutfak, tamir vb temalı setler ile çocuklarınızla birlikte çok çeşitli drama çalışmaları yapabilirsiniz. Aynı şekilde bu oyunları yaşıytlarıyla oynaması, değişik rollere bürünerek iletişim becerilerini gelişmesine yardımcı olur. Yapbozlar Puzzle Yapboz, zeka gelişimine katkısı olduğu kadar çocuğun özgüvenini de geliştiren çok önemli bir oyuncaktır. Yapboz ile oynayan çocuk, karışık parçalardan bir bütün oluşturmasının keyfini yaşar. Hele ki yapbozu başarıyla tamamlayan çocuk ebeveynlerden övgü dolu sözler duyarsa yapbozun çocuğun duygusal-sosyal gelişimine katkısının kaçınılmaz olduğunu söyleyebiliriz. Eğitici Oyun Kartları Eğitici oyun kartları ile zihinsel bir çalışma yapılırken çocuğun soyut düşünme, mantık yürütme, muhakeme yeteneği, yaratıcı düşünme ve konuşma becerileri ile ince kas gelişimi de desteklenebilir. Çocuklar bu kartlar sayesinde parça bütün ilişkisi kurma beceresini geliştirir ve aynı zamanda çok sayıda yeni varlık ve kavram ile tanışacaktır. Eşleştirme kartlarında çocuğun dikkat ve hafızası gelişecektir. Zıtlık kartları sıcak-soğuk, yumuşak-sert, kirli-temiz gibi birçok zıt kavramları öğrenmesine aracılık edecektir. Eğitici oyun kartlarıyla çok çeşitli oyunlar oluşturabilirsiniz. Örneğin her kartta bulunan farklı görseller ile çocuğun hayal gücünü kullanarak hikaye oluşturmasını ve anlatmasını isteyebilirsiniz. Bisiklet – Scooter 2-3 yaş grubundaki çocuklar 3 tekerlekli bisiklete rahatlıkla binebilirler. Kasların ve büyük motor becerilerinin gelişimi için oldukça faydalı olacak bu aktiviteler sayesinde çocuğunuz bol bol hareket edecek, enerjisini boşaltabilecek. Evinizde bahçe varsa salıncak ve kaydırak gibi bahçe oyuncakları alarak da çocuğunuzu harekete teşvik edebilirsiniz. Çocuk Gelişiminde Müziğin Önemi Müziğin bebeklerin dünyasında çok önemli bir yeri vardır. Bebekler daha doğmadan önce müzik dinlemeye başlarlar. Anne karnında 21. Haftasını doldurmuş olan bir bebeğin işitme duyuları gelişmiş durumdadır. Bu dönemden itibaren bebekler radyoda ya da televizyonda çalan bir müziği ya da annesinin söylediği şarkıları dinelmeye başlamıştır. Bir diğer deyişle anne karnındaki bebek annesiyle birlikte onun dinlediği tüm müziklere kulak misafiri olmaktadır. Müziğin bebekler üzerinde oldukça farklı etkileri mevcuttur. Kimi zaman onları güldürür kimi zaman uyutur kimi zaman da rahatsız edip ağlatabilir. Araştırmalar müziğin bebeklerin beyni için doğdukları andan itibaren oldukça önemli bir rolü olduğunu göstermektedir. Müzik bebeklerin nasıl düşüneceklerini, sorunların çözüm yollarını, dili öğrenmelerini hatta ilerleyen zamanlarda derslerini öğrenmelerini bile etkilemektedir. Beyin gelişiminin iki bileşeni vardır. Bunlar çocuğunuzun genleri –ki bu değiştirilemez- ve yaşadığı çevre-ki bu zenginleştirilebilecek bir bileşendir- Çocuğun beynini bir harita olarak düşününseniz, çocuğunuza ne kadar uyaran verirseniz harita da o kadar genişleyecektir. Böylelikle daha çok bilgi ve beceri depolayabilecektir. Büyümek için bebeğinizin beyinin herhangi bir düzenin nasıl oluştuğunu öğrenmesi ve hatırlaması gerekmektedir. Müzik de tam olarak bunlardan oluşmuştur. Anne ya da babanın bir müzik aleti çalması, dans ederek ya da el çırparak ritim tutması bebeğin küçük motor kaslarının gelişimi için de temel oluşturur. Müzik beyin için bir egzersizdir. Çocuğunuz müzik dinleyerek ya da müziğe katılarak hangi seslerin birbirini izlediğini, yaptığı hareketlerin nasıl sesler çıkarttığını öğrenir. Bu bağlantı bebeğin algılama, öngörme ve sorun çözme yeteneklerini geliştirmesi için çok önemlidir. Bebeler, anne babalarını ve çevresinde gördükleri diğer insanların seslerini taklit ederek konuşmayı öğrenirler. Birçok kişi için şarkı sözlerini hatırlamak bir metni ya da bir şiiri hatta alışveriş listesini bile hatırlamaktan daha kolaydır. Bunun nedeni müziğin aynı zamanda bellek için bir tetikleyici olmasıdır. Bundan dolayı da müzik çocuğun dili kavramasında ve kelime hazinesini geliştirmesinde büyük rol sahibidir. Müziğin önemi bu kadar büyükken miniklerin müzikten olabildiğince yaralanmaları için nelere dikkat edilmesi gerektiğini gözden geçirmekte fayda vardır. Yeni Doğan Bebekler Yeni doğan bebekler için müzik hem bir zevk aracı hem de eğitici bir araçtır. Özellikle yeni doğan bebekler müzik aracılığıyla farkında olmadan birçok şeyi öğrenirler. Bundan dolayı anne babalara bebeklerinin daha ilk günlerinden itibaren onlara müzik dinletmelerini öneriyoruz. Böylelikle bebekler çok erken bir dönemden itibaren müzikle interaktif bir ilişkiye girme konusunda önemli bir yol kat etmiş olacaktırlar. Farklı türlerde müzikler dinlemenin bebeklerin duygusal ve zihinsel gelişiminde önemli bir rolü vardır. Araştırmalar özelikle klasik müziğin bebeğin beynini uyaran nota dizeleri nedeniyle çok daha etkili olduğunu göstermektedir. Bazı anne babalar klasik müzik dinlemekten hoşlanmıyor olabilir. Ancak yine de bebekler için hazırlanmış klasik müziğin öneminden dolayı zaman zaman onlarla bu tarz müzik dinlemekte fayda vardır. Ancak bebeklere her zaman klasik müzik dinletilmesi de şart değildir. Özellikle oyun zamanlarında ve bebeğinizin keyifli olduğu zamanlarda ona hareketli ve farklı ritimleri olan müzikler de dinletilebilirsiniz. 2 – 5 Yaş Arası Çocuklar Bu yaş aralığındaki çocukların hemen hemen hepsi müziğe bayılır. Özellikle gürültü yapmayı çok sevdikleri bu dönede çeşitli müziklere eşlik ederek doyasıya gürültü yapabilmek çocukları hem eğlendirecek hem de özgüvenlerinin gelişmesine yardımcı olacaktır. Basit enstrümanlar ya da müzikli oyuncaklar da bu dönem çocuklarının özgüvenlerinin gelişimde, sebep sonuç ilişkilerini daha sağlam bir şekilde öğrenmeleri açısından önemlidir. Ancak bu dönemde çocuğun kendisine göre zor olan bir enstrümanı çalması ya da öğrenmesi için zorlanması da özgüvensiz ve hırçın olması gibi bazı önemli riskler taşıyabilir. Bundan dolayı müzik konusunda çocukların serbest bırakılması, kendi zevkleri doğrultusunda yönlendirilmeye çalışılması en doğru yoldur. Okul Öncesi Çocukları Bu dönemde çocukların keşfetme yeteneklerine mümkün olduğunda şans tanımakta fayda vardır. Bu yaş grubundaki çocuklara müzik konusunda her zaman bir şeyler öğretmeye çalışmak yerine, kendi kendine keşfetmesi için ona izin vermek, zaman zaman kızsa da hırçınlaşsa da onu kendi kendine bırakmak doğru bir yol olacaktır. Gelişmiş, küçük kasların motor becerisini gerektiren enstürmanlarla uğraşması piyano, gitar gibi çocukların ayakkabılarını bağlamak, giysilerini düğmelemek gibi işleri başarması açısından faydalı olacaktır. Anne babaların müzik aletlerini çocuklarıyla birlikte çalması da ya da çalmaya çalışmasının onların sosyal gelişimi besleyecektir. Müzik dinlemek ya da enstürman çalmak dışında müzik eşliğinde dans etmek de çocuklar için son derce faydalıdır. Çünkü dans çocukların hem fiziksel gelişimine katkı sağlar hem de ritm öğretir. Ve bu da çocuklara sayı saymayı öğrenmeleri için yardımcı olur. Çok yönlü faydalarından dolayı müziği daha ilk günlerinden itibaren çocukların hayatına adapte edilmesi onların fiziksel, psikolojik ve sosyal gelişimleri açısından çok faydalı olacaktır Uzman Klinik Psikolog Yasemin Meriç Kazdal *Bu yazının tüm hakları saklıdır, yazarın izni olmadan kopyalanması, kullanılması ya da paylaşılması yasaktır. Yapılan araştırmalar, çocukların gerek zihinsel, gerekse bedensel gelişiminde oyun kavramının ön plana çıktığını gösteriyor. Oyun oynamak, sanıldığı gibi zaman geçirmeye yarayan, belli kuralları olan, eğlence amaçlı bir aktivite olmanın ötesinde, çocuğa gelecek yaşantısında gerekli olacak her türlü bilgi ve beceriyi kazandırmada hazırlık niteliği taşır. Çocuğun kas gelişimini sağlayan, enerjisinin boşalmasına yol açan oyun, arkadaşları ile iletişimi ve işbirliğini de sağlayarak onun dünyasını biçimlendirir. Oyunla dünyayı değerlendirmeye ve anlamaya başlayan çocuk, aynı zamanda toplumsal ilişkileri, kuralları, yenmeyi, yenilmeyi öğrenmeye başlar. Kurallara uymanın zorunluluğunu da oyun ortamında keşfeder ve yüklendiği rolün üstesinden gelebilmek için çabalarken, diğer taraftan da sorumluluk duygusunu öğrenir. Oyunun çocuğun gelişimine olan önemi saymakla bitmez. Çocuk oyun oynarken oyuncakları ile kendisine ayrı bir dünya yaratır. Oyunların vazgeçilmez öğeleri olan oyuncaklar, çocuğun zihinsel, bedensel ve psiko-sosyal gelişimlerini destekleyen, hayal gücünü ve yaratıcılığını geliştiren en değerli araçlardır. Oyuncakların Çocukların Gelişimine Olan Etkileri Bebekler, doğar doğmaz dış dünyayı duyu organları aracılığı ile tanımaya başlar. Çevresinde bulunan her nesne onun için uyarıcı ve öğretici niteliğindedir. Hızla büyüdüğü ve değiştiği ilk yıllarda oyun ve oyuncaklar, bebeğin neredeyse tüm zamanını alır. Oyunların vazgeçilmez öğeleri olan oyuncaklar, çocuğun zihinsel, bedensel ve psikososyal gelişimine yardımcı olur. Bir yandan eğlenceli anlar yaratırken diğer yandan da etkili bir eğitimsel görev üstlenir. Oyuncak, bebeği oyalayarak annenin rahat etmesini sağlayacak bir nesne olarak değil, önemli bir eğitim aracı olarak görülmelidir. Çocuğun gelişiminde bu derece önemli rol oynayan oyuncakların seçimini özenle yapmalı oyuncak seçerken şu noktalara dikkat edilmelidir – Seçilen oyuncak çocuğun yaşına, gelişim seviyesine, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun olmalı, – Oyuncak sade, ayrıntıları az, sivri köşeleri yuvarlatılmış, kaliteli malzemeden yapılmış olmalı, – Oyuncağın biçimi ve boyutları, kullanacağı amaca ve oyun alanına uygun olmalı, – Oyuncak, dayanıklı, sağlam olmalı, kolayca temizlenmeli, – Seçilen oyuncak hava koşullarına ve uzun süre kullanıma elverişli olmalı, – Oyuncak çok yönlü olmalı. – Oyuncak çocuğun gelişim alanlarının tümünü birden destekleyebilecek zengin uyarıcıları içermeli, – Oyuncağın yanıcı, parlayıcı nitelikleri olmamalı, boyası çıkmayan, parlak, canlı renklerde, zehirsiz boya ya da vernikle boyanmış olmalıdır. Eğitici Oyuncaklar Eğitici oyuncaklar, çocuklara erken yaşta kazandırılmak istenilen kavramları eşleştirme, farklı olanı bulma, parçaları birleştirme, gruplama, sıralama, ilişki kurma hem eğlendirici, hem de eğitici yöntemlerle çocuğa öğretmeye yardımcı olan oyuncaklardır. Bebeklikten itibaren eğitici oyuncaklar, çocuğun gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Eğitici oyuncaklarla çocukların yalnızca bilişsel gelişimi değil, tüm gelişimleri desteklenir. Buna göre eğitici oyuncaklar; çocukların bilişsel, dil ve öz bakım becerisini desteklemek amacıyla sistemli bir şekilde geliştirilmiş, aynı zamanda sosyal-duygusal ve motor becerilerinin gelişimini destekleyen, çocukların oynayarak öğrenmesini sağlayan oyuncaklar olarak tanımlanır. Eğitici oyuncaklar, çocukların gelişim seviyelerine göre farklılık gösterir. Örneğin; 0- 3 yaşına kadar olan dönemde işitme, dokunma, görme duyularını uyaran mobiller, oyun battaniyeleri oyuncaklar hazırlanabilir. Daha büyük yaşlardaki çocuklar için ise, tek başına ya da grupla oynayabilecekleri tombalalar, dominolar, eşleştirme kartları, yap-bozlar parça- bütün oyunları uygun olur. Eğitici Oyuncaklar çocukların gelişimine Olan Etkisi Oyuncaklar; zekâyı, hayal gücünü, duyuları geliştiren, bedensel, ruhsal, dil ve sosyal gelişimi destekleyen materyallerdir. Erken çocukluk döneminde çocuğun, simgeleri kullanma, algılama, yeni kavramlar oluşturma gibi bilişsel becerilerinin ve tüm gelişimlerinin desteklenmesi için eğitici oyuncakları kullanması yararlıdır. Eğitici oyuncakların çocuğun gelişimine etkileri şöyle açıklanabilir. Bilişsel gelişimin desteklenmesinde eğitici oyuncakların önemi; – Çocuğun düşünme, bilme, algılama, tanıma, soyutlama, gruplama, kavram geliştirme, hatırlama gücü, akıl yürütme, akılda tutma, dikkatini yoğunlaştırma, organlar arası eşgüdüm, problem çözme, yaratıcılık, gibi pek çok becerinin gelişmesini sağlar. – Eğitici oyuncaklarla çocuklar, olaylar ve objeler, neden-sonuç ilişkileri, benzerlik, parça- bütün gibi ilişkiler kurarak veya onların belli bir özellik ya da oluş sırasına göre sıralayarak, gruplayarak zihinsel yeteneklerini geliştirirler. Problemlere deneme- yanılma yoluyla çözümler bulmasını sağlar – Eğitici oyuncaklar, çocukların çeşitli renk, boyut ve şekil kavramlarına, sayısal, yazınsal kavramlardan haberdar olmalarına yardımcı olurlar. – Çocuk oyuncakları sayesinde eşyaların mekândaki durumlarını da tanır. orada, arkada, yanda yani çocukta mekân kavramı gelişir. Dil gelişiminin desteklenmesinde eğitici oyuncakların önemi; – Grupla oynanan eğitici oyuncaklar çocukların birbirleri ile iletişim kurmalarını sağlar. Bu da çocukların alıcı ve ifade edici dil becerilerinin gelişimine katkı sağlar. – Çocuğun dil gelişimini desteklemek için hazırlanmış eğitici oyuncaklarla çocuk, yeni kelimeler öğrenir, bir durumu ya da olayı anlatma, soru sorma, cevap verme becerileri geliştirir. – Verilen görsel ya da sözel ipuçları ile hikaye anlatma, resimli kartlarla yeni hikayeler oluşturma, dilimizi doğru kullanma becerileri gelişir. Sosyal ve Duygusal gelişiminin desteklenmesinde eğitici oyuncakların önemi – Eğitici oyuncaklarla oynamak, bağımsızlık, kendine güven duygularını geliştirir. – Çocuğun başladığı bir işi sürdürebilme ve sonuçlandırma becerisi kazanmasına yardımcı olur. Arkadaş grubu ile oynama, paylaşma, yardımlaşma, işbirliği yapabilme, sırasını bekleme, kurallara uyma, kazanma, kaybetme, rekabet gibi sosyal becerilerin gelişmesine yardımcı olur. – Eğitici oyuncaklarla oynarken çocuk duygularını da ifade etme olanağı bulur. Yapabildiğinde, kazandığında ya da bitirdiğinde sevinç, bunun tam tersinde kızgınlık, öfke, şaşkınlık gösterir. Duygularını dile getirir. Çocuk hem oyun oynadığı, hem de bir gruba dahil olduğu için mutlu olur – Bunların dışında çocukların öz bakım becerilerini destekleyen eğitici oyuncaklar hazırlanarak, giyinme, soyunma, bağcık bağlama gibi kişisel ve çevre temizliği konularında davranış ve duyarlılık kazanmaları sağlanabilir. Psiko- motor gelişiminin desteklenmesinde eğitici oyuncakların önemi; – Eğitici oyuncaklar, parmak ve el kaslarının etkili olarak kullanılması, el-göz koordinasyonu gibi becerilerin gelişimini destekler. – Küçük kasların motor gelişimine katkı sağlar. Gelişimin her alanını desteklemesi açısından eğitici oyuncaklar, farklı yaş ve gelişim düzeyindeki tüm çocuklar için çok önemlidir. Megep Eğitici Oyuncaklar Modülünden Alıntıdır. OYUNCAKHABER Görüntülenme Sayısı 14477 2-5 yaş aralığında çocukların ince motor gelişimi hakkında, gelişimsel süreçleri tek tek bir araya getirdik. 2-3 Yaş Bu yaş döneminde çocuğunuzun el becerilerinde artış olduğunu göreceksiniz. Yavaş yavaş bu alanda uzmanlaşan çocuğunuzun, parmaklarını daha fazla kullanacağı aktiviteler yararlı olacaktır. 3-4 yaş Bu dönemde çocuğunuz baş parmak ve işaret parmağını daha kontrollü kullanmaya başlar. Kalemi tuttuğunda uygun ağ boşluğunu oluşturması bu yaş döneminin görevlerindendir. Çocuğunuzun kalem tutarken ağ boşluğu oluşturması için küçük tombul kalemler, yumurta tebeşirler, kalem tutucular destekleyici olabilir. Tombul boya kalemleri, Kalem Tutucular, Yumurta Tebeşirler vb. 4-5 yaş Çocuğunuz artık makas ve kalem kullanmada ustalaşmaya başlamıştır. Çocuğunuzun bileklerini güçlendirmek için dik yüzeyde etkinlikler planlamak faydalı olacaktır. Tahtada resim çizme, şablonlarla resim yapma, dik yüzeyde şekil tahtası ya da çivi tahtasını kullanma, mıknatıslı harfler, şekiller, sayılar kullanma, farklı sertlikteki mandallarla çalışmalar yapma gibi bazı düzenlemeler yapılabilir.

motor gelişimi destekleyen oyuncak yapımı